Məqalələr

2023, №1

ГЕНЕТИЧЕСКИЙ ПОТЕНЦИАЛ СОРТОВ КАРТОФЕЛЯ ПРИ ВЫРАЩИВА-НИИ ДВУУРОЖАЙНОЙ КУЛЬТУРОЙ В УСЛОВИЯХ ОРОШЕНИЯ НА ЮГЕ УКРАИНЫ

MÜƏLLİF(LƏR):Раиса Анатольевна Вожегова, Галина Станиславовна Балашова

DOI:10.30546/2958-8111.2023.1.1.

XÜLASƏ:- Резюме. Для юга Украины с его жесткими погодно-климатическими условиями крайне острой проблемой является ускоренное вырождение семенного материала картофеля. В статье приведены результаты испытания сортов картофеля различных групп спелости в течение 2001-2020 гг. при выращивании в весенней и летней посадке на типичной для юга Украины темно-каштановой почве в условиях орошения. Выделены высокоурожайные сорта, биологические особенности которых больше всего соответствуют почвенно-климатическим условиям выращивания. Для использования в двуурожайной культуре на юге Украины наиболее пригодны сорта, которые формируют сезонную урожайность на уровне 27-43 т/га – раннеспелые Кобза, Злагода, Вымир, Щедрык, Скарбница, Тырас, Киммерия, Базалия, Слаута; среднеранние – Свитанок киевский, Невская, Струмок, Виталина, Житница, Левада, Ария, Межиричка 11, Фактор; среднеспелые – Явир, Мандривныця, Гурман, Околица, Мирослава, Княгиня, Родынна, Традиция, Фотиния, Славянка, Аника, Альянс и Иванковская ранняя. Для получения товарной продукции в целях потребления в весенне-летний и осенне-зимний период следует использовать раннеспелые сорта Кобза, Тырас, Скарбница, Киммерия, Слаута, Вымир, Базалия (с товарностью урожая не менее 97%); среднеранние – Виталина, Межиричка 11, Житница; среднеспелые – Гурман, Родынна, Традиция, Альянс, Фотиния, Иванковская ранняя, которые накапливают 25-34 т/га клубней биологической спелости.

PDF

2023, №1

LOKAL MÜHARİBƏLƏRİN ƏRZAQ TƏHLÜKƏSİZLİYİNƏ TƏSİRİ

MÜƏLLİF(LƏR):tar.üz.fəl.dok., dos. Bayramov Müşfiq Cabir oğlu

DOI:10.30546/2958-8111.2023.1.2.

XÜLASƏ:Hər bir dövlətin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri əhalinin təhlükəsiz ərzaq məhsulları ilə təmin etməkdir. Dünyada qlobal probelmlər çoxdur və bunlar bir-biri ilə əlaqədardır. Lakin elmi-texnikanın yüksək inkişaf etdiyi müasir dövrdə cəmiyyətin üzləşdiyi ən qlobal problemlərdən biri ərzaq təhlükəsizliyi problemidir. Ərzaq təhlükəsizliyi dünya dövlətlərini daha çox narahat edən, onların qarşısında təhdid kimi duran qlobal məsələlərdəndir. Bu sahədə beynəlxalq təşkilatların fəaliyyəti və qəbul olunmuş konvensiyalara baxmayaraq müxtəlif səbəblərdən ərzaq təhlükəsizliyi problemi daha da dərinləşmiş və son 7 ildə ən yüksək həddə çatmışdır. Bunun əsas səbəblərindən biri də son iki əsrdə dünyanın müxtəlif bölgələrində gedən lokal müharibələr və etnik-dini münaqişələrdir. Müharibələr və münaqişələrin ətraf mühitin mühafizəsinin pozulmasına çoxsaylı insan tələfatına, meşələrin, əkin sahələrinin yarasız hala düşməsinə, ətraf mühitin çirklənməsinə səbəb olması dünya əhalisinin təhlükəsiz və lazımi qədər ərzaq məhsulları ilə təminatında ciddi problemlər yaradır. Hazırda ərzaq çatışmazlığından dünyanın müxtəlif ərazilərində 265 milyondan çox insan əziyyət çəkir. Qida mənşəlli xəstəliklər və zəhərlənmə halları isə adi hal almışdır. Məqalədə əhalinin ərzaq təhlükəsizliyinə lokal müharibə və münaqişələrin təsiri araşdırılır.

PDF

2023, №1

ПРОБЛЕМЫ ПИТАНИЯ КОРМЯЩИХ МАТЕРЕЙ И ДЕТЕЙ И ПУТИ ИХ РЕШЕНИЕ

MÜƏLLİF(LƏR):Магеррамова Севиндж Исмаил кызы

DOI:10.30546/2958-8111.2023.1.3.

XÜLASƏ:- Резюме. В большинстве регионов все более остро встает проблема избыточного веса у детей в возрасте до пяти лет, а доля взрослого населения, страдающего от ожирения, увеличивается во всех регионах планеты. Одновременно проявляются различные формы неполноценного питания, в некоторых странах высокая распространенность недостаточного питания детей сочетается с высокой долей подверженного ожирению взрослого населения. Одна из поставленных ВАЗ глобальных целей в области питания состоит в том, чтобы довести до 50 процентов долю детей, получающих в возрасте от рождения до шести месяцев исключительно грудное вскармливание. Восстановление структуры питания, повышение его качество и обеспечение безопастности является в настоящее время одной из важнейших приоритетных задач. Функциональные продукты питания эволюционировали как отдельная категория и не всегда рассматриваются в качестве пищевых добавок. Функциональными ингредиентами могут быть витамины, макро и микроэлементы, пищевые волокна, органические кислоты, фенольные соединения, полученные их фруктовых и овощных соков. Функциональные напитки должны обладать не только функциональной направленностью, но и приятным вкусом и хорошо уталять жажду, оказывая влияние на психоэмоциональные состояние человека. В статье рассматривается вопрос об актуальности включения в детский рацион питания напитков фруктово-ягодного сырья. Полноценный сбалансированный рацион ребенка-один из основных факторов сохранения его здоровья и гармоничного развития, а в итоге- будущего нации. Как показывают специальные исследования, неудовлетворительное питание кормящих матерей и детей ведет к росту алиментарно-зависимых заболеваний. Это объясняется нерешенностью важных вопросов в организации детского питания и обеспечения подрастающего поколения доброкачественными, полноценными продуктами.

PDF

2023, №1

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ CƏNUB-ŞƏRQ BÖLGƏSİNİN BƏZİ MƏTBƏX İNCİLƏRİ

MÜƏLLİF(LƏR):dosent İbadov Rakif Hüseyn oğlu

DOI:DOİ: 10.30546/2958-8111.2023.1.4.

XÜLASƏ:Məqalədə Azərbaycan mətbəxinin dünyanın ən qədim, zəngin, dadlı və rəngarəng mətbəxlərindən biri olduğu barədə məsələlər bilavasitə təhlil olunur. Xalqımızın zəngin mətbəx ənənələrində özünəməxsus xüsusiyyətləri ilə səciyyələnən Lənkəran mətbəxi mühüm yerlərdən birini tutur, Azərbaycan milli mətbəxtinin tərkib hissəsi və ayrılmaz nümunəsidir. Azərbaycanın Respublikasının Cənub–Şərq bölgəsində yaşayan əhalinin, o cümlədən talış etnus xalqının yeməklərinin, yerləşdiyi inzibati ərazilərinin, bölgənin torpaq, iqlim flora və faunasının təsiri altında formalaşmış, özünəməxsus hazırlanma xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Mətbəx yeməklərinin müxtəlifliyi, onların hazırlanma texnologiyası və üsulları ilə yanaşı, həm də maddi mədəniyyətin əsas hissəsi, mətbəx mədəniyyəti, onun tarixi, fəlsəfəsi, süfrə psixologiyası, adətləri, fiziologiyası, gigiyenası, avadanlığı, etikası, estetikası, poeziyası aspektləri, eləcə də, Azərbaycan xalqının tarixən ətraf mühitlə tam harmoniyada yaşadığı ərazilərdə yaratdığı praktik vərdişləri və adət-ənənələri özündə ahəngdar şəkildə birləşdirir. Qədim oturaq həyat tərzini keçirən xalqlardan biri də respublikamızın cənub-şərq bölgəsində yaşayan və etnik xalq olan talış əhalisinin mətbəxində hazırlanmış yeməklərinin spesifik xüsusiyyətləri, xarakterik cəhətləri və insan orqanizminə qəbul olunan içkiləri haqqında müfəssəl məlumat verilir. Bundan başqa, bölgə mətbəxtinin ümumiliyinə, qarşılıqlı əlaqəliyinə və vəhdətliyinə də diqqət göstərilmişdir.

PDF

2023, №1

LƏNKƏRAN İQTİSADİ RAYONUNDA BECƏRİLƏN BƏZİ TƏRƏVƏZ MƏHSULLARINDA TOKSİKİ METALLARIN TƏDQİQİ

MÜƏLLİF(LƏR):Calalov Azər Aydın oğlu

DOI:DOİ: 10.30546/2958-8111.2023.1.5.

XÜLASƏ:Məqalədə Lənkəran iqtisadi rayonunda yetişdirilən bəzi tərəvəz məhsullarında mis, sink, kadmiyum və qurğuşunun kütlə konsentrasiyaları araşdırılmışdır. Tərəvəzlərdən bibər, badımcan, sarımsaq, kələm və lobya məhsullarında göstərilən toksiki ağır metalların kütlə konsentrasiyaları İnversion Voltamperimetrik analiz metodu ilə təyin edilmişdir.Tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, sinkin və misin qatılığı öyrənilən digər bitkilərə nisbətən lobya məhsulunda ən yüksək həddə 4,0 və 1,80 mq/kq olduğu halda, kadmiyumun qatılığı isə əksinə ən aşağı həddə müşahidə olunmuşdur.Qurğuşunun qatılığının ən yüksək həddi bibər məhsullarında 0,057mq/kq olduğu halda, kadmiyumun qatılığının ən yüksək həddi isə sarımsaq məhsulunda 0,0063mq/kq olmuşdur.Göründüyü kimi ayrı-ayrı toksiki ağır metalların səviyyəsi tərəvəz məhsullarının növündən asılı olaraq müxtəlif olmuşdur.Belə ki, lobya məhsulunda ağır metalların miqdarı Zn > Cu > Pb > Cd ardıcıllığı ilə qeydə alınmışdırsa, sarımsaq məhsulunda ardıcıllıq Cu > Zn > Pb > Cd şəklində olmuşdur.Məlum olmuşdur ki, Lənkəran təcrübə stansiyasında becərilən tərəvəz məhsullarında toksiki ağır metalların miqdarı Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin “Qida məhsullarının təhlükəsizliyinə və qida dəyərliliyinə gigiyenik tələblər” sanitariya-epidemioloji qaydalar və normativlərində qəbul etdiyi normalarda YVH-i (yol verilən hədd) aşmayan səviyyədədir.

PDF

2022, №2

SUVARMA VƏ GÜBRƏLƏMƏ ÜÇÜN İSTİFADƏ OLUNAN TULLANTI (AXITMA) SULARI, PESTISIDLƏRLƏ ÇİRKLƏNMƏ VƏ ONUN QİDA TƏHLÜKƏSİZLİYİNDƏ ROLU

MÜƏLLİF(LƏR):Vaqif Şahverən oğlu Quliyev

DOI:

XÜLASƏ:Məqalədə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı zamanı tullantı (axıtma) sularından, bərk tullantılardan və pestisidlərdən istifadənin qida təhlükəsizliyinə təsirinin bəzi aspektləri araşdırılmışdır. Müəyyən olunmuşdur ki, tullantı (axıtma) sularının çöküntülərinin zərərsizləşdirilməsi və degelmintizasiyası üçün termiki emal üsulundan istifadə edilməsi məqsədəuyğundur. Gübrə və qida əlavələri kimi təhlükəsiz və əlçatan məhsullar əldə etmək üçün müasir biokimyəvi təmizləmə üsullarından geniş istifadə olunur. Eyni zamanda araşdırmalar göstərir ki, pestisidlərin saxlanması, nəqli və istifadəsi zamanı gigiyenik normaların pozulması, onlarla işləmə mədəniyyətinin aşağı olması onların yemlərdə, ərzaq xammalı və qida məhsullarında toplanmasına səbəb olur. Pestisidlər insan orqanizminə düşən zaman, dozadan və kimyəvi strukturun xüsusiyyətlərindən asılı olaraq hərtərəfli toksiki təsirə malik olurlar.

PDF

2022, №2

AZƏRBAYCANIN MÜALİCƏVİ ƏHƏMİYYƏTLİ BİTKİLƏRİNİN BİOLOJİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ VƏ ONLARIN MİKOLOJİ TƏHLÜKƏSİZLİYİ

MÜƏLLİF(LƏR):Mehriban Yusifova

DOI:

XÜLASƏ:Müalicəvi bitkilərin istər Azərbaycan florasına aid olan, istərsə də introduksiya olunan növləri sistemli şəkildə aparılan mikoloji, o cümlədən fitopatoloji tədqiqatların predmetinə çevrilməmişdir və yalnız aparılan bəzi tədqiqatlarda göbələklərin məskunlaşma yerləri göstərilərkən bu tip bitkilərin adlarına da rast gəlmək mümkündür. Baxmayaraq ki, hər il göbələklərin törətdiyi xəstəliklər nəticəsində bu və ya digər növlərin məhsuldarlığı kifayət qədər azalır, bir çoxu məhv olur və nəticədə populyasiyada fərdlərin sayı azalır. Bunların qarşısının alınması, yəni müşahidə olunan mənfi xarakterli təsirlərin aradan qaldırılması üçün kompleks tədbirlərin müəyyən edilməsi üçün isə müalicəvi dərman bitkilərinin mikobiotasının, xüsusən onun patogen nümayəndələrinin əhatəli şəkildə tədqiq edilməsi, göbələk-sahib bitki arasındakı münasibətlərin formasının aydınlaşdırılması çox vacib və aktuallığı ilə seçilən məsələlərdəndir. Məsələnin aktuallığını əsaslandıran başqa bir fakt onunla bağlıdır ki, müalicəvi dərman bitkilərinin bir çoxu xalq təbabətində istifadə edilərkən termiki işlənməyə məruz qalmadan istifadə edilir və onların bitməsi və ya becərilməsi, toplanması və istifadə üçün hazırlanması isə açıq sistemdə həyata keçirilir. Aparılan tədqiqatlarda müalicəvi dərman bitkilərində yayılması qeydə alınan göbələklərin arasında toksigenlər, allergenlər, eləcə də patogenlər, xüsusən də şərti patogenlər kifayət qədər olmasını və həmin bitkilərin göbələklərin mikotoksinləri ilə də zənginləşməsi, eləcə də insanların müxtəlif məqsədlərlə (qida və tibbi) qəbul etdikləri maddələrin eyni zamanda müxtəlif xəstəliklərin ötürülmə mənbələrindən biri olması dəfələrlə öz təsdiqini tapan faktlardandır.

PDF

2022, №2

SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIMDA “BİTKİ SAĞLIĞI”

MÜƏLLİF(LƏR): Saadettin Baloğlu

DOI:

XÜLASƏ:Dünyanın hızla artan nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamak için artık tarım arazilerini arttırmak imkansız hale gelmiş, bunun için birim alandan kaldırılan bitkisel verim ve ürün miktarının arttırılmasına hız verilmiştir. Bu kapsamda klasik ve modern genetik/ıslah çalışmaları yoğunlaşmış, kültürel uygulamaların iyileştirilmesi için çabalar süregelmiştir. Yetiştirilen bitkisel ürünlerin önemli bir kısmı insanların tüketimine ulaşmadan hastalık ve zararlılar tarafından hastalandırılmakta veya tüketilmekte, ve sonuçta insanoğlu bu hastalık ve zararlılardan arta kalan bitkisel ürünler ile yetinmek zorunda kalmaktadır. Kalan bitkisel ürün miktarı arttırabilmek için de hastalık ve zararlılar ile mücadele, yani bitki koruma veya diğer deyişle bitki sağlığı ön plana çıkmakta ve hızlı, kolay, sonuç alınır bir yöntem olarak ta mücadelede pestistler (insektisit, fungusit, akarisit vd.) yoğun şekilde kullanılmaktadır. Ancak kullanılan bu pestisitler çevre sağlığı, doğal yaşam ve insan sağlığı ile özellikle gıda güvenliği konusunda ciddi problemlere neden olmaktadır. Bu problemleri aşmanın yollarından biri hastalık ve zararlılar ile mücadelede yasal, kültürel, fiziksel ve biyolojik yöntemler ile zararı minimize olan kimyasalların bir arada uygun şekilde kullanıldı entegre mücadele ön plana çıkmaktadır. Ayrıca organik tarım ve sürdürülebilir tarım kavramları da çevre ve insan sağlığı ile gıda güvenliği kapsamında son yıllarda üzerinde durulan ve çalışılan önemli uygulamalar haline gelmiştir.

PDF

2022, №2

THE ROLE OF LAND REFORMS IN SUSTAINABLE FOOD SECURITY

MÜƏLLİF(LƏR): Velta Parsova, Krystyna Kurowska, Virginija Gurskiene

DOI:

XÜLASƏ:(Abstract) After the collapse of Soviet system, immediately after declaration of independence, former soviet republics, as well as former socialist countries in Eastern Europe decided to initiate land reforms within the framework of agrarian reform. The defined general objectives of land reforms were: to establish a fairer system of property and use rights, to create conditions for increasing of intensity and productivity of land use, to strengthen the rights of lessors and tenants, to grant land to those who wish to cultivate or otherwise use the land. However, the legislation and administrative systems of separate countries were different, so the objectives and tasks of land reform, as well as the measures and methods for implementing the land reform, were different. The aim of the article is to evaluate positive role of land reform which has led to more targeted and intensive use of land in agriculture and other sectors. The research summarises the studies published previously by the authors of the article and other researchers on the progress and results of land reform in Latvia, Lithuania and Poland. The issue of land use can be considered in several aspects, but in food security sphere more important, evaluating results of land reforms is aspect of assessing the land as natural resource.

PDF

2022, 2

AQRAR TƏSƏRRÜFATI MÜƏSSİSƏLƏRİNİN ANBARLARINDA LOGİSTİK PROSESLƏRİN MODELLƏŞDİRİLMƏSİ

MÜƏLLİF(LƏR):t.e.n., dosent Ahəngari Ənvər Siruz oğlu, t.e.n., dosent Məmmədov Fərrux Qara oğlu, Məmmədov Oqtay Məhərrəm oğlu

DOI:

XÜLASƏ: Anbar əməliyyatlarının vaxtını və üsullarını optimallaşdırmaq üçün müxtəlif üsullardan istifadə edərək modelləşdirmə istifadə olunur. Anbarda proseslərin modelləşdirilməsi əmtəə axınının marşrutlarının müəyyən edilməsi, iş axını normalarının seçilməsi, təşkilati strukturun və fəaliyyət alqoritmlərinin formalaşdırılması üçün istifadə olunur. Simulyasiya nəticələrinə əsasən, hər bir iş yerində əməliyyatların məzmunu müəyyən edilir, proseslərin hərəkət sxemləri və iş təsvirləri tərtib edilir, anbarı təmin etmək üçün avadanlıq seçilir. Anbarda logistik proseslərin modelləşdirilməsi anbar proseslərinin standartlaşdırılması ilə başlayır. Standartlaşdırma texnoloji əməliyyatlar, o cümlədən yükləmə-boşaltma, malların kəmiyyət və keyfiyyət baxımından qəbulu, yığım, saxlama və bir çox digər anbar əməliyyatları üçün standartların işlənib hazırlanmasını və tətbiqini nəzərdə tutur.

PDF

2022, №2

ÇAY BİTKİSİNDƏ TEANİNİN SİNTEZİ VƏ QURUTMA PROSESİNİN TEANİN TƏRKİBİNƏ TƏSİRİNİN TƏDQİQİ

MÜƏLLİF(LƏR):baş müəllim Mühəndis Məmmədhüseyn oğlu Cahangirov, t.e.d. Mikayıl Əkbər oğlu Məhərrəmov

DOI:

XÜLASƏ:Çayın tərkibindəki fizioloji fəallığa malik bir çox birləşmələr bəzi xəstəliklərin müalicə və profilaktikasında istifadə olunduğuna görə, emal prosesləri zamanı həmin birləşmələrin dəyişməsi xüsusi maraq doğurur. Çay yarpağının tərkibində digər çoxsaylı qiymətli kimyəvi birləşmələrlə yanaşı, yalnız çay bitkisinə məxsus amin turşusu- teanin (γ-etilamin- L-qlutamin turşu) vardır. O, yaşıl çay içkisinin (cövhərinin) şirintəhər və ləzzətli dadını müəyyən edərək, çayın keyfiyyət göstəricisidir. Məhz buna görə də teaninin sintezi və texnoloji proseslər zamanı teaninin miqdarının dəyişməsi problemi öz aktuallığı ilə seçilir. Hazır çay məhsulunun keyfiyyətinin formalaşmasındakı rolunu nəzərə alaraq, bizim tərəfimizdən təzə yaşıl çay yarpaqlarında, həmçinin onun emalı mərhələlərində və hazır məhsulda amin turşularının, o cümlədən teaninin miqdarı yüksək¬sə¬mərəli maye xromatoqrafiyası üsulu ilə təyin edilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, teanin çay yarpaqlarında flavanolların biosintezi üçün mühüm başlanğıc maddə olmaqla yanaşı, fotosintez prosesi zamanı polifenolları əmələ gətirir. Nümunələrin qurudulması prosesində teaninin miqdarındakı azalmanın yaranan yeni ətir birləşmələrindən əsaslandığı qənaətinə gəlinmişdir. Eyni zamanda belə nəticəyə gəlinmişdir ki, klassik burma üsulu ilə emal olunmuş çayın optimal qurutma müddəti 20-25 dəq, ikinci üsulla, yəni ilkin burma+ xırdalama+ burma üsulu ilə emal olunmuş çayın optimal qurutma müddəti isə 15-20 dəqiqədir.

PDF

2022, №2

BALQABAQDAN, HEYVA VƏ XURMADAN ŞİRƏ İSTEHSALI TEXNOLOGİYASININ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ

MÜƏLLİF(LƏR):b.e.d., professor Əhəd Əli oğlu Nəbiyev, t.ü.f.d. İnarə Əli qızı Kazımova

DOI:

XÜLASƏ:Məlumdur ki, balqqabaqdan, heyva və xurmadan hazırlanmış şirələr insan orqanizmi üçün vacib olan üzvi və qeyri-üzvi maddələrlə zəngindir. Ona görə də balqabaq, heyva və xurma şirələrinin keyfiyyətini daha da zənginləşdirmək üçün bu şirələrin bir-biri ilə kupaj üsulu qarışığından yeni texnologiya əsasında ekoloji təmiz keyfiyyətli şirələr hazırlaması məqsədi ilə tədqiqatlar aparılmışdır. Tədqiqat işinin əsas məqsədi əhalini ekoloji təmiz, təbii, qatqısız, funksional təyinatlı, yüksək keyfiyyətli şirə ilə təmin etməkdən ibarətdir. Tədqiqat obyekti kimi Perxvatka-69 balqabaq sortundan, Sarı heyva və Xiakume xurma meyvəsindən istifadə etməklə lətli və lətsiz şirələr hazırlanmışdır. İstehsal prosesində 50 % balqabaq, 30 % heyva lətli şirələri və 20 % təbii xurma şirəsinin birgə qarışığından xüsusi texnologiya əsasında yeni çeşiddə lətli və lətsiz şirə hazırlanmışdır. Müəyyən edilmişdir ki, kupaj üsulu ilə hazırlanmış ekoloji təmiz şirədə xeyli sayda sərbəst qlükoza və fruktoza, müxtəlif fenol birləşmələr, yetərincə üzvi turşular, mineral mad¬dələr, o cümlədən yod və onun qidalılıq dəyərini təyin edən digər qida komponentlər vardır. Dequstasiya zamanı balqabaq lətli şirəsi 8,2 balla qiymətləndirilmişdirsə, heyva şirəsi 8,5 balla, xurma şirəsi 8,4 balla, kupay üsulu ilə hazırlanmış şirə isə 9,6 balla qiymətləndirilmişdir.

PDF

2022, №2

ФУНКЦИОНАЛЬНЫЕ ИНГРЕДИЕНТЫ БИОПРОДУКТОВ ИЗ ПЛОДОВ ДИКОРАСТУЩИХ РАСТЕНИЙ АЗЕРБАЙДЖАНА

MÜƏLLİF(LƏR):Голубев Владимир Николаевич, Фарзалиев Эльсевар Баба оглы

DOI:

XÜLASƏ:(Аннотация) В настоящее время в Азербайджане и в других странах наблюдается тенденция расширения ассортимента функциональных продуктов питания, которые необходимы для здоровья всего человечества, так как последние время наблюдается рост сердечно-сосудистых заболеваний. Для предотвращения роста вышеназванных заболеваний целесообразно считается использовать биопродукты полученные из дикорастущих плодов, таких как шиповник, мушмула, боярышник, облепиха и барбарис. Дикая природа Азербайджана очень богата вышеперечисленными плодами. Использования местных растительных ресурсов наиболее эффективно с точки зрения экономики. Они оказывают наибольший оздоровительный эффект на организм человека. Проведенные нами анализы показывают, что в последние годы в образе жизни населения происходит объективное изменение и потребление пищи. В настоящее время практически все населения мира, и в том числе Азербайджан столкнулись глобальной пандемией Коронавируса СОVID-19. На данном фоне обострились неврозно-психические расстройства. Результат анализов готовых биопродуктов на основе вышеперечисленных дикорастущих плодов показывают на основе испытаний что, риск перечисленных заболеваний уменьшается.

PDF

2022, № 2

ИССЛЕДОВАНИЕ ОБЪЕМНЫХ СВОЙСТВ ГРАНАТОВОГО И МАНДАРИНОВОГО СОКОВ МЕТОДОМ ГИДРОСТАТИЧЕСКОГО ВЗВЕШИВАНИЯ

MÜƏLLİF(LƏR):д.т.н. Магеррамов Микаил Акпер оглы, к.б.н., доц. Магеррамова Севиндж Исмаил кызы

DOI:

XÜLASƏ:(Аннотация) Одна из важных задач современного этапа развитие пищевой индустрии совершенствование технологии производства и, в частности, создание новых методов обработки материалов и продуктов, обеспечивающих высокие качественные и технико-экономические показатели. Одним из основных свойств плодоовощных соков является их плотность. Однако анализ имеющихся данных указывает на полное отсутствие данных о плотности соков при повышенных параметрах состояния. В работе проведено экспериментальное исследование плотности соков методом гидростатического взвешивания в интервале температур до 403 К, при атмосферном и повышенном давлениях. Результаты экспериментальных исследований показало, что при повышении температуры плотность гранатового и мандаринового соков уменьшается. А при повышении содержание массовой доли растворимых сухих веществ значение плотности этих соков увеличивается. Аналогичная картина наблюдается и при определении плотности гранатового и мандаринового соков при повышенных давлениях.

PDF

2022-1

FERMER VƏ FƏRDİ TƏSƏRRÜFATLARDA HİDROPONİK İNNOVATİV YEM TEXNOLOGİYASININ QUŞLARIN MƏHSULDARLIĞINA TƏSİRİ.

MÜƏLLİF(LƏR):a.e.ü.f.d. Həsənov Mirzəmməd Murtuz oğlu, biol.ü.f.d., dos. Ağayeva Məlahət Əli qızı

DOI:

XÜLASƏ:Məqalədə respublikanın fermer təsərrüfatlarında“Quşçuluğun davamlı inkişafı və ərzaq məhsullarının istehsalı üzrə dəyər zəncirinin yaradılması” layihəsi çərçivəsində yemləmə strategiyalarının hazırlanmasıda innovativ inkişafın dayanıqlı şəkildə təmin etmək bir məqsəd olaraq qarşıya qoyulmuşdur. Həmçinin qüşların rasional düzgün yemləndirilməsi üçün, Hidroponik Yem texnologiyasının tətbiqi, yem payının tərkibində yüksək kalorili zülalı (xam protein), həmçinin amin turşuları, az miqdarda sellüloza,karotin, kalsium və fosforun olması cücələrın inkişaına müsbət şərait yaradır.

PDF

Digər məqalələr...